Baolders plat

Het Baarlose (Baolders) dialect vormt samen met de andere Limburgse dialecten de Limburgse streektaal. Deze streektaal die zich uitstrekt over een gedeelte van België, Nederland en Duitsland (Selfkant) behoort tot de Zuid-Nederfrankische dialectgroep van het West-Germaans. De dialecten hebben daardoor een sterke verwantschap met zowel de Nederlandse als de Duitse taal maar worden niet als variant ervaren van het Nederlands.Sinds 14 februari 1997 is het Limburgs, naast het Fries en het Nedersaksisch, erkent als streektaal volgens het Europees Handvest voor Streek- en Minderheidstalen. Het handvest beschermt en versterkt niet-dominerende talen in Europa.

Het Baarlose dialect behoort tot de Oostlimburgse dialectgroep. Hier treden de taalverschijnselen velarisering en mouillering op.Velarisering vindt plaats bij de ontwikkeling van -nd naar -ng in het midden van een woord (vinde-vinge, kinder-kinger, ónder-ónger) en van -nd naar -ngk (kind-kingk, land-langk, zand-zangk) aan het eind van een woord. Verder wordt de medeklinker s- in de medeklinkercombinaties sl-, sm-, sn-, sp-, st- en zw- uitgesproken met een sj-klank (sjoeën - mooi, sjtool - stoel, zjwalg - zwaluw). Dit klankverschijnsel noemt men mouillering. Mouillering kan ook plaatsvinden achter de medeklinkercombinaties -bd, -gt, -ld, -lt, -nd, -nt, -pt en -st. We zien dit taalverschijnsel thans ten zuiden van Baarlo en ten zuiden van Belfeld. Voorbeelden van dergelijke gemouilleerde woorden zijn aodj - oud, geldj - geld, handj -  hand, kantj - kant, vinje - vinden en wildj  - wild. Vereniging Veldeke heeft het mouillerings- en gevelariseringgebied geprobeerd in kaart te brengen en daarbij geconstateerd dat er tussen beide gebieden sprake is van overgangsplaatsen. Baarlo vormde vroeger een overgangsplaats waarin dit taalverschijnsel nog bij enkele woorden voorkwam. Tenslotte komt in het Baarlose dialect ook het gebruik van de hoogduitse woorden Ich, dich, mich en dów voor.

Het Baarlose dialect wordt nog gesproken maar staat bij de jeugd sterk onder invloed van het Kleverlands (Venlose dialect).

Historische Werkgroep de Borcht heeft twee boeken samengesteld waarin het Baarlose dialect centraal staat. Het eerste deel vormt het woordenboek. het tweede deel bevat onder meer een taalkundig onderzoek en grammatica. Hierin krijgen ook typische spreekwoorden en gezegden de aandacht. Het tweede deel bevat tevens een verzameling verhalen in het Baolders dialect.