Lezing De grens tussen Nederland en Pruisen 1813-1818

13-10-2018

Lezing door: Guido Corten op woensdag 17 oktober 19.30-21.30 MFC De Engelbewaarder Baarlo

Van 1794 tot 1814 was onze streek als Département de la Meuse Inférieure een deel van Frankrijk. Maar na de verpletterende nederlaag van Napoleons Grande Armée bij de Volkerenslag te Leipzig in oktober 1813 dreven de strijdkrachten van de bondgenoten Rusland, Oostenrijk, Pruisen en Engeland de Franse legers westwaarts. Generaal Baron von Wintzingerode trok met een Russisch legerkorps van 20.000 man vanuit het oosten op naar de Rijn. Op 17 januari 1814 arriveerden in Roermond de eerste zeven Russische kozakken. De vestingen Maastricht en Venlo bleven nog tot mei 1814 in Franse handen, maar toen was het gedaan met het Franse bestuur. 

Wat ging er gebeuren met de veroverde gebieden?

Het was onduidelijk wie de Maasregio zou krijgen: Oostenrijk, Pruisen of Nederland? Pruisen en Nederland maakten beide aanspraak op de grote driehoek die begrensd werd door de Maas, Rijn en Moezel. Oostenrijk had geen interesse. De inwoners van het huidige Limburg werd niets gevraagd, er werd over hun hoofden heen onderhandeld en beslist. Het Congres van Wenen kwam bijeen in september 1814 om te beslissen over de verdeling van de veroverde gebieden. Uiteraard hield men rekening met de nieuwe machtsverhoudingen in Europa. Na moeizame onderhandelingen werd men het in februari 1815 op grote lijnen eens, onder diplomatieke druk van Engeland.

De dieperliggende oorzaak van deze onenigheid was het streven van de vier grote mogendheden naar een machtsevenwicht in noordwest-Europa. Engeland wilde hier een sterke staat als veiligheidsbuffer tegen een eventuele heropleving van de Franse revolutionaire expansiedrang. Pruisen wilde zijn invloed zoveel mogelijk naar het westen uitbreiden, tot aan de Maas.

Daarnaast speelden dynastieke belangen van de Nederlandse vorst en de Pruisische koning, die elk een zo groot mogelijk grondgebied nastreefden, een grote rol. Pas in 1818 was de Nederlands - Pruisische landsgrens na vijf jaar van discussies en onderhandelingen een feit.  

Guido Corten studeerde geschiedenis in Sittard en Utrecht. Hij studeerde af op een scriptie over de wegenbouw in de Franse Tijd. Hij werkt en woont met zijn gezin in Munstergeleen.

Kosten 5 euro voor niet leden van de bibliotheek, 3 euro voor leden van de bibliotheek